چرا پاها دچار ورم می شوند؟
پیش گفتار:
راه رفتن با پاهای ورم کرده، سخت و دردناک است. همچنین در هنگام راه رفتن، امکان رسیدن آسیب بیشتر به پاها نیز بالا می رود. متاسفانه همیشه نمی توان علت بروز تورم در پاها را تشخیص داد، اما می توان به عواملی اشاره کرد که احتمال بروز این عارضه را بیشتر می کنند؛ پس با ما همراه باشید تا با کسب آشنایی با این عوامل، بتوانیم حتی الامکان از بروز این ورم ها پیشگیری کنیم.
ادم:
ادم زمانی رخ می دهد که بدن شما، مقدار زیادی مایعات در خود نگاه می دارد. این عارضه می تواند علاوه بر پاهای شما، دست ها و صورتتان را نیز متورم سازد. ممکن است شما پس از یک پرواز طولانی مدت و یا نشستن برای مدت بسیار طولانی دچار ادم شوید، همچنین بانوان ممکن است در دوره های ماهانه خود دچار این ناراحتی بشوند. معمولا ادم پس از مدتی، خود به خود از بین می رود؛ اما در مواردی ممکن است خود نشانه ای از یک بیماری پنهان مانند پایین بودن سطح پروتئین، ناراحتی قلبی و یا بیمار یهای کلیه و کبد باشد.
صدمات:
اگر پس از گردش و یا انجام ورزش متوجه تورم در پای خود شدید، ممکن است این تورم نشان از شکستگی استخوان، رگ به رگ شدگی پا و یا پارگی رباط صلیبی باشد که در نتیجه این عوارض، خون به منظور کمک رسانی به آن ناحیه هجوم برده و باعث بروز تورم می شود. در صورتی که تورم پایتان با درد همراه بوده، پایتان توانایی تحمل وزنتان را نداشته و یا شکل ظاهری آن علاوه بر تورم، تغییرات دیگری نیز دارد؛ حتما به پزشک مراجعه کنید.
بارداری:
از آنجایی که مقدار بسیار زیادی آب در بدن یک خانم باردار وجود دارد، تورم پا در بارداری امری طبیعی است. این تورم می تواند در ساعات پایانی روز و یا پس از ایستادن های طولانی مدت، شدت یابد. معمولا این عارضه نشانه ای از وجود مشکل در بدن مادر و یا جنین نیست، اما ممکن است فقط باعث عدم راحتی مادر باشد.
پره کلامپسی:
وجود ورم در پا در دوران بارداری، امری طبیعی است، اما در صورتی که این ورم با سردرد، تهوع، مشکلات تنفسی و یا دلدرد همراه است، می تواند علامت پره کلامپسی (فشارخون بالا در دوران بارداری) باشد. این بیماری از هفته 20 ام بارداری عارض می شود و در صورت درمان نشدن، می تواند به کبد و کلیه ها صدمات جبران ناپذیری وارد کند. اگر حتی یکی از این علائم را دارید، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
ادم لنفاوی:
هنگامی که یکی یا تعداد بیشتر از گره های لنفاوی شما (غدد کوچکی که بخشی از سیستم ایمنی شما را تشکیل می دهند) آسیب دیده یا از بین می روند، که این اتفاق، بیشتر در طی درمان سرطان اتفاق می افتد؛ در نتیجه این آسیب به غدد لنفاوی، دست و یا پای فرد دچار تورم می شود. یکی از راه های درمان برای این عارضه، فشار هوا است؛ بدین ترتیب که شما یک آستین بادی را در محل متورم پوشیده و این وسیله با ایجاد فشار توسط هوا، به حرکت این مایعات و رفع تورم کمک می نماید. انجام حرکات ورزشی، ماساژ و جوراب ها و آستین های فشاری مخصوص نیز می توانند موثر واقع شوند.
نارسایی سیاهرگی مزمن:
خون در جهت بازگشت از پاها به سمت قلب، باید از سیاهرگ ها که دارای دریچه های یکسوساز هستند، عبور کند. با افزایش سن و یا در صورت ایستادن های طولانی مدت، این دریچه ها کارآیی خود را از دست می دهند. در صورتی که خون به درستی مسیر بازگشت خود به قلب را طی نکند، می توانند در پاها انباشته شده و باعث تورم بشود.
نارسایی قلبی:
هنگامی که قلب توانایی کارکردن صحیح خود را از دست بدهد و نتواند گردش خون را به درستی مدیریت کند، مقادیری از خون به داخل پاها بازگشته و باعث ورم کردن پا می شود. افرادی که دچار نارسایی قلبی می باشند، به سختی می توانند به شکل صحیح بخوابند، ضربان قلبشان نامنظم است و در تنفس نیز دچار مشکلاتی هستند، بنابراین در صورتی که هریک از این علائم را دارید، آن را با پزشک خو.د در میان بگذارید.
ناراحتی کلیه:
درحقیقت، وظیفه کلیه ها پاکسازی خون است؛ حال در صورتی که کلیه های فرد، بنا به هر دلیلی (از قبیل فشار خون بالا و یا دیابت) نتوانند این وظیفه را به طور کامل انجام دهند، مقدار زیادی نمک (سدیم) وارد خون می شود. این نمک های اضافی باعث می شوند که بدن بیش از اندازه آب در داخل خود نگاه دارد. پس از آن، نیروی جاذبه این آب ها را به سمت پایین کشانده و در داخل پا ها انباشته می کند؛ بدین ترتیب پاها دچار تورم می شوند.
بیماری های کبدی:
اگر دچار هپاتیت (تورم کبد) هستید و یا از نوشیدنی های الکلی استفاده می کنید؛ کبد شما مجبور است که دائما در حال بازسازی خود باشد. یعنی مدام باید زخم های خود را با بافت های سالم جایگزین کند و این مشغله باعث می شود به انجام وظایف خود نرسیده و در نتیجه مقدار زیادی آب را در شکم شما و یا دست ها و پاهایتان رها سازد. این آب ها نیز می توانند عامل دیگری برای تورم باشند.
ترجمه: مهسا سزاوار یگانه - کارشناس مهندسی پزشکی
واحد علمی شرکت تجهیزات پزشکی ماهان طب