لنف ادم چیست؟

ادم لنفاوی چیست؟
در یک کلام ، تورم. وقتی سیستم لنفاوی شما به خوبی کار نکند، مایع اضافی در بافت شما ایجاد می شود ، معمولاً به این دلیل که غدد لنفاوی شما آسیب دیده یا تحت عمل جراحی از بدن شما خارج شده است. و اغلب یکی از عوارض جانبی در درمان سرطان هاست و گاهی اوقات سالها بعد ظهور پیدا میکند.
چه اتفاقی می افتد؟

سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن شماست. در حقیقت این مایعات در بدن شما حرکت می کنند، زباله ها، باکتری ها و ویروس ها را جمع آوری می کند. غدد لنفاوی زباله ها را فیلتر کرده و آن را از بدن خارج می کند. گاهی اوقات هنگامی که همه چیز روبه راه نباشد ممکن است، مایع لنف به بافت برگردد. و بیشتر اوقات این عارضه ناشی از  آسیب دیدن غدد لنفاوی است. بعضی اوقات عروق لنفاوی مسدود می شوند. اما اشره به این نکته هم ضروریست که در پاره ای موارد ممکن است لنف ادم بدون هیچ دلیل روشنی اتفاق بیفتد.
علائم

لنف ادم ممکن است در هر نقطه ای از بدن شما از جمله قفسه سینه ، سر یا حتی اندام تناسلی شما اتفاق بیفتد اما معمولاً فقط در یک بازو یا یک پا خود را نمایان میسازد. تورم ممکن است آنچنان جزئی باشد که به سختی متوجه شوید ، یا آنقدر شدید است که حرکت دادن آن قسمت از بدن را دشوار کند. وقتی در یکی از اندام ها احساس سنگینی می کنید یا پوستی که محکم به نظر می رسد یا جواهرات و لباس هایی که به طور ناگهانی در بدن گیر میکنند و امکان درآوردن آنها وجود ندارد همه مواردی هستند که ممکن است هشداری باشند برای ظهور لنف ادم. البته امکان این وجود دارد که پوست بدن در منطقه ی درگیر سفت شود.
چه کسی ممکن است دچار ادم لنفاوی شود؟

بسیاری از افراد مبتلا به آن قبلا عمل جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی جهت بررسی شیوع سرطان پستان یا معالجه سرطانشان با جراحی یا پرتودرمانی داشته اند. افزایش سن ، اضافه وزن یا داشتن روماتیسم یا آرتریت پسوریاتیک احتمال ابتلا را بالا می برد. حتی ابتلا به نوعی عفونت در یک سفر به کشورهای گرمسیری می توانید یکی از دلایل ابتلا به ابن نوع تورم باشد. اختلالات نادر  خانوادگی نیز می تواند در سیستم لنفاوی بدن متشکل از غدد لنفاوی و عروق لنفاوی تأثیر گذار باشد.
پیشگیری

بعد از عمل جراحی یا پرتودرمانی که غدد لنفاوی در آن درگیر بوده است ، همواره دست یا پای درگیر در عمل مذکور را در بالاتر از قلب خود نگه دارید. به هیج عنوان جهت درمان یا کاهش درد یا در حوادثی که عضو مذکور ضربه خورده است از یخ در مانی یا کیف آب گرم یا سایر روش های گرم کردن یا سرد کردن عضو برای آن استفاده نکنید. پوشیدن لباس و جواهرات تنگ را فراموش کنید. هنگام نشستن پاهایتان را روی هم نیندازید. اگر تورم شروع شده است یا علائم دیگری دارید، به پزشک اطلاع دهید. درمان زودهنگام لنف ادم در نتایج آتی ـثیگذار خواهد بود.
تشخیص

درصورت تشخیص ادم لنفاوی توسط پزشک به احتمال زیاد، پزشک شما علل دیگر تورم مانند عفونت و لخته شدن خون در رگ ها را رد خواهد کرد. او اندام متورم را اندازه گیری می کند و آن را با عضو مشابه در طرف دیگر بدن مقایسه می کند. تجویز آزمایشاتی که انسداد را بررسی می کند و همچنین بررسی نحوه ی عملکرد سیستم لنفاوی شما بوسیله ی MRI و لنفوسینتیگرافی، که از طریق تزریق ماده ی حاجب در  عروق لنفاوی بدن صورت میگیرد در دستور کار قرار خواهد گرفت. نمرات (1-4) یا مراحل (| الی III) توصیف می کنند که لنف ادم ایجاد شده تا چه حد شدید است.
درمان

متأسفانه لنف ودم قابل درمان نیست ، اما می توانید تورم را کنترل کرده و از بدتر شدن آن جلوگیری کنید. رسیدن  و نگه داشتن بدن در وزن مناسب ممکن است باعث بهتر شدن آن شود ، اما عموما مصرف قرص هایی با نام "قرص های آب" تأثیر چندانی نخواهد داشت. همچنین متخصصان رشته ی لنفوتراپی ( لنفوتراپیست ها ) می توانند به شما در مدیریت شرایط کمک کنند. اگر شدت لنف ادم زیاد باشد، یکی از پیشنهاد پزشکان ممکن است عمل جراحی باشد تا در آن بخشی از بافت ها خارج شود تا تورم کمتری داشته باشد. و گاهی تورم نوع |  ممکن است بصورت خود به خود و بدون درمان از بین برود.
بانداژ درمانی

به عنوان نمونه در اندامی مثل پا، در این روش بوسیله باند کشی از نوک انگشتان پا شروع به پیچیدن باند کرده و در امتداد پا به سمت بالا میزان فشار را کم میکنیم تا مایعات به سمت تنه ی فرد سرازیر شود. حتی در برخی موارد مشاهده شده است پس از پایان دوره ی فشار درمانی و کاهش تروم دیگر تورم و  تجمع مایعات صورت نگرفته. لنفوتراپیست میتواند نحوه ی صحیح بستن باند کشی و میزان فشار لازم را به شما آموزش دهد.
حرکات ورزشی

حرکات نرم ورزشی که باعث اعمال فشار به عضلات در اندام آسیب دیده می شود ، باعث تخلیه مایعات شده و شرایط را برای انجام کارهای روزمره آسان تر خواهد کرد. فعالیت هایی که باعث میشودقلب شما بیشتر پمپاژ کند و شدت نفس کشیدن شما را بیشتر میکند نیز می تواند تورم را کاهش دهد. در نهایت با یک متخصص لنفوتراپی در مورد آنچه برای شرایط شما مفید است، صحبت کنید.
جوراب و آستین های فشاری

آستین های فشاری لف ادم برای دست ها و جوراب های فشاری مانند جوراب واریس به پا ها  فشار می آورد تا به حرکت مایع در اندام متورم  کمک کند. هنگام ورزش و هنگام مسافرت با هواپیما حتماً جوراب یا آستین فشاری خود را بپوشید ، زیرا ارتفاع زیاد در آسمان می تواند لنف ادم را بدتر کند. برای انتخاب نوع مناسبی از این محصولات در خصوص میزان پوشش دهی یا کلاس فشار لازم ممکن است به نسخه پزشک احتیاج داشته باشید.
ماساژ درمانی

ما در اینجا در مورد سرویس های استاندارد و عمومی ماساژ صحبت نمی کنیم. به این نوع ماساژ ویژه و سبک، تخلیه ی دستی لنف گفته می شود. یک فرد حرفه ای و آموزش دیده در این خصوص، بدن شما را مالش می دهد، ضربه می زند و نوازش می کند تا سعی کند مایعات را از ناحیه متورم دور کند. همچنین پس از چند جلسه مراجعه به این افراد خود شما نیز میتوانید از روی حرکات او یاد بگیرید و خودتان نیز این کار را انجام دهید.
تجهیزات فشار درمانی

یک درمانگر آموزش دیده می تواند از دستگاهی مانند کاف های دستگاه های  فشار خون با استفاده از باد و فشردن اندام موردنظر مایعات لنفاوی را از بازو یا پای فرد خارج کند. این دستگاه شامل چیزی است شبیه یک آستین برای دست یا یا چکمه هایی بلند برای پا دارا محفظه های متعددی برای پر شدن هوا که پس از پوشیدن آن توسط فرد توسط یک پمپ از هوا پر میشود و طبق الگویی مشخص محفظه های مذکور بصورت متناوب از هوا خالی و پر میشوند تا در نهایت مابع لنف از آن عضو به سمت تنه ی فرد تخلیه گردد.
از عفونت ها خودداری کنید

به شدت مراقب عضو درگیر با ادم لنفاوی باشید و در برابر بریدگی ، خراشیدگی و سوختگی به شدت از آن مراقبت نمایید. تزریقات یا خونگیری را از سایر اندام ها انجام دهید. این صدمات ریز می تواند محل ورود عفونت ها باشد. مایع محبوس شده در بافت عضو درگیر با لنف ادم محل مناسبی جهت رشد باکتری ها بوده و شرایط را به سرعت بحرانی میکند. اگر پوست قرمز  شد یا تظاهرات پوستی خاصی مشاهده شد و  با علائم شبه آنفلوانزا همراه بود و یا درد یا تورم بدتر شد، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
در نهایت اینکه این عارضه به شدت به مراقبت و پرهیز از برخی کارها نیاز دارد درغیر اینصورت زندگی را باری فرد با دشواری زیاد همراه خواهد کرد. پس همواره از آن مراقبت کنید و شرایط را تحت کنترل نگه دارید.

مترجم: مهندس امیررضا شفیعی
واحد علمی و تحقیق و توسعه ماهان مدیکال