مواردی که در مورد ترومبوز ورید عمقی باید بدانید

ترومبوز ورید عمقی وقتی ایجاد می شود که لخته های خون به طور معمول در ورید عمقی پا ایجاد شود. علاوه بر رگهای پا ، این شرایط می تواند بر رگهای لگن kdc تأثیر بگذارد.

ترومبوز ورید عمقی (DVT) و آمبولی ریوی (PE) دو قسمت از بیماری هستند که به عنوان ترومبوآمبولی وریدی شناخته می شوند.

 DVTیک فوریت پزشکی است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) می گویند که 10-30٪ از افرادی که دچارDVT  در پا می شوند ، در طی یک ماه از تشخیص ، عوارض مهلکی را تجربه می کنند.

در این مقاله ، ما DVT را تعریف می کنیم ، نحوه تشخیص و روش های درمان آن را توضیح می دهیم.

DVT  چیست؟

فرد مبتلا به DVT ممکن است درد و تورم در اندام آسیب دیده را تجربه کند.

DVT لخته شدن خون است در رگهای عمیق، که اغلب در پا یا لگن ایجاد می شود.

اگر ترومبوس یا لخته از محل خود کنده شود و در جریان خون قرار گیرد، پزشکان این را آمبول می نامند. آمبولی می تواند به ریه راه یابد و باعث PE ( آمبولی ریه ) شود.

همچنین ممکن است لخته در رگهای بازو ایجاد شود ، مانند افرادی که به بیماری پاژ شوتر مبتلا هستند.

طبق یک بررسی در سال 2017 ، DVT  شایعترین علت مرگ مادران در کشورهای پیشرفته است.

DVT  در کودکان بسیار نادر است. طبق مقاله ای در سال 2016 ، جدیدترین آمارها حاکی از آن است که 0.30 از هر 100000 کودک زیر 9 سال و 0.64 از هر 100000 کودک بین 10 تا 19 سال دچار DVT می شوند.

علائم

برخی از افراد ممکن است بدون تجربه ی هیچ علائمی ، دچار DVT شوند. با این حال ، اگر علائم ایجاد شود ، ممکن است شبیه موارد زیر باشد:

درد در اندام آسیب دیده که از ساق پا شروع می شود

تورم در اندام آسیب دیده

احساس گرمی در ناحیه متورم و دردناک پا

پوست قرمز یا بی رنگ

در بیشتر افراد ، DVT  فقط در یک پا ایجاد می شود. با این حال ، در موارد نادر، ممکن است هر دو پا DVT داشته باشند.

اگر لخته از بین رفته و به ریه برود ، علائم زیر ممکن است نشان دهنده PE ( آمبولی ریه ) باشد:

تنگی نفس یا نفس نفس زدن ناگهانی

درد قفسه سینه ، معمولاً هنگام تنفس عمیق شدیدتر است

نفس های سریع

ضربان قلب سریعتر

عوارض

دو عارضه احتمالی وجود دارد:

آمبولی ریوی

PE  شایعترین عارضه DVT است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که یک تکه از لخته خون جدا شده و از طریق جریان خون وارد ریه ها شود.

در نهایت لخته گیر کرده و جریان خون در یکی از رگهای خونی ریه را مختل می کند. در PE خفیف ، ممکن است فردی آگاهی نداشته باشد.

لخته متوسط ​​ممکن است باعث مشکلات تنفسی و درد قفسه سینه شود. در موارد شدیدتر ، ریه ممکن است از کار بیافتد. آمبولی ریه می تواند منجر به نارسایی قلبی شود و می تواند کشنده باشد.

سندرم پس از ترومبوز

این مورد بیشتر در افراد مبتلا به DVT عود کننده دیده می شود. طبق یک بررسی در سال 2016 ، یک فرد مبتلا به سندرم پس از ترومبوت ممکن است علائم زیر را تجربه کند ، اگرچه این علائم در افراد متفاوت است:

تورم مداوم در کشاله ران

احساس سنگینی در پا

احساس کشش در پا

یک پای بیش از حد خسته

تجمع مایع در پای آسیب دیده

قرمزی پوست

واریس جدید

ضخیم شدن پوست در اطراف ناحیه DVT

زخم پا برای افراد مبتلا به سندرم شدید پس از ترومبوز

برخی از پزشکان این وضعیت را سندرم پس از فلبیت می نامند.

علل و عوامل خطر

در مواردی ممکن است فرد بدون هيچ علت مشخصي دچار DVT شود. با این حال ، طبق تحقیقات موسسه ملی قلب ، ریه و خون (NHLBI) ، بیشتر افراد مبتلا به DVT به دلیل یک یا چند عامل خطر و شرایط زمینه ای ، به این بیماری مبتلا می شوند.

عدم فعالیت

اگر بدن انسان برای مدت طولانی غیرفعال باشد، خون می تواند در اندام تحتانی و ناحیه لگن جمع شود.

این وضعیت برای اکثر مردم مشکلی ایجاد نمی کند. به محض اینکه سطح فعالیت بدنی به حالت عادی بازگشت ، جریان خون تسریع می شود. رگ و عروق خون را در اطراف بدن توزیع می کنند.

با این حال ، بی تحرکی طولانی مدت به این معنی است که خون در پاها ممکن است جریان خون فرد را کند کند و خطر تشکیل لخته ها را افزایش دهد.

یک شخص ممکن است به دلایل مختلفی از جمله:

اقامت طولانی مدت در بیمارستان

بی تحرک بودن در خانه

نشستن طولانی مدت در طول یک سفر طولانی ، مانند پرواز

ناتوانی که حرکت را محدود می کند

آسیب یا جراحی

جراحت یا جراحی که به رگها آسیب برساند می تواند جریان خون را کُند کند. این خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد. داروهای بیهوشی عمومی نیز می توانند رگ ها را شل کند و احتمال ایجاد استخر و لخته خون را بیشتر می کنند.

اگرچه این خطر ممکن است در هر کسی که تحت عمل جراحی اساسی قرار دارد تأثیر بگذارد ، NHLBI  پیشنهاد می کند افرادی که تحت عمل جراحی مفصل زانو و مفصل ران قرار می گیرند ، در معرض خطر ابتلا به DVT هستند.

ژنتیک

امکن است یک فرد دارای اختلال ارثی باشد و این اختلال بصورتیباشد که که لخته شدن خون در او احتمال بیشاری داشته باشد، مانند:  ترومبوفیلی  فاکتور V Leiden (Factor V Leiden thrombophilia )

با این حال ، با توجه به منابع مرجع ژنتیک ، حتی اگر داشتن این شرایط خطر را افزایش می دهد ، فقط حدود 10 درصد از افراد مبتلا به آن دچار لخته شدن خون غیرمعمول می شوند.

بارداری

با رشد جنین در داخل رحم ، فشار بر روی رگهای مادر در پاها و لگن افزایش می یابد. یک خانم در طی بارداری تا شش هفته پس از زایمان کودک ، در خطر ابتلا به DVT را خواهد بود.

برای خانم هایی که دارای برخی از اختلالات خونی ارثی هستند، مانند اختلال ارثی آنتی ترومبین، در مقایسه با سایر خانم ها، خطر ابتلا به DVT در دوران بارداری بیشتر است.

سرطان

برخی از سرطان ها با خطر بیشتری از DVT ارتباط دارند ، از جمله سرطان روده بزرگ ، پانکراس و پستان.

روش های درمانی سرطان، همچنین می تواند خطر ابتلا به DVT در فرد را افزایش دهد ، از جمله شیمی درمانی ، کاتتر ورید مرکزی و جراحی های خاص سرطان.

بیماری روده تحریک پذیر

در افراد مبتلا به بیماری روده تحریک پذیر (IBD) خطر DVT بیشتر است. یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که خطر ممکن است سه تا چهار برابر بیشتر از یک فرد بدون IBD باشد.

مشکلات قلبی

هر شرایطی که بر عملکرد قلب در جمع آوری خون از سرار بدن تأثیر داشته باشد ، می تواند باعث ایجاد لخته و خونریزی شود. شرایطی مانند حملات قلبی یا نارسایی احتقانی قلب ممکن است خطر ابتلا به لخته خون را در فرد افزایش دهد.

داروهای مبتنی بر هورمون

زنانی که از روش های کنترل بارداری مبتنی بر هورمون استفاده می کنند و یا در دوره درمان جایگزینی هورمون (HRT) برای یائسگی قرار دارند ، خطر ابتلا به DVT بیشتر از کسانی است که این داروها را مصرف نمی کنند.

چاقی

افراد مبتلا به چاقی فشار بیشتری بر رگهای خونی خود ، به ویژه لگن و پاها ، احساس می کنند. به همین دلیل ، ممکن است خطر ابتلا به DVT افزایش یابد.

سیگار کشیدن

افرادی که به طور منظم دخانیات می کشند بیشتر از افرادی که هرگز سیگار نکشیده یا آن را ترک کرده اند دچار DVT می شوند.

رگهای واریسی

رگهای واریسی بزرگ شده در حالی که اغلب مشکلات سلامتی حادی ایجاد نمی کنند ، ولی در صورتیکه واریس شدید باشد ممکن است منجر به DVT شود مگر اینکه فرد برای درمان آنها اقدامی انجام دهد.

در اینجا در مورد واریس بیشتر بدانید.

سن

درست است که DVT در هر سنی ممکن است ایجاد شود، ولی با افزایش سن خطر ابتلا به آن افزایش می یابد.

طبق تحقیقات NHLBI ، خطر ابتلا به DVT هر 10 سال پس از رسیدن افراد به 40 سال دو برابر می شود.

جنسیت

جنسیت یک فرد می تواند خطر DVT او را تحت تأثیر قرار دهد. زنان بیش از مردان در حدود سن باروری DVT را تجربه می کنند. با این حال ، زنان بعد از یائسگی خطر کمتری نسبت به مردان در همان سن دارند.

تشخیص

اگر فردی مشکوک به DVT است، باید فوراً به پزشک مراجعه کند. پزشک قبل از انجام معاینه فیزیکی در مورد علائم و سابقه پزشکی او سوأل خواهد کرد.

یک پزشک معمولاً قادر به تشخیص DVT فقط از طریق علائم نیست و ممکن است آزمایشاتی را توصیه کند ، از جمله:

آزمایش D-dimer: D-dimer یک محصول حاصل از تخریب فیبرین (یا FDP) است که یک قطعه پروتئین کوچک خونی است که پس از لخته شدن خون توسط فیبرینولیز تخریب شده‌است. این نام به این دلیل است که حاوی دو قطعه D پروتئین فیبرین است که توسط پیوند متقابل بهم متصل می‌شوند. یک نتیجه آزمایش که بیش از مقدار مشخصی از D-dimer را نشان می دهد ، احتمال لخته شدن خون را نشان می دهد. با این حال ، این آزمایش ممکن است در افرادی که شرایط التهابی خاصی دارند و بعد از جراحی قابل اعتماد نیست.

سونوگرافی: این نوع اسکن می تواند لخته های وریدها ، و تغییرات در جریان خون را تشخیص دهد.

ونوگرام: اگر آزمایشات سونوگرافی و D-dimer اطلاعات کافی در اختیار قرار ندهد، ممکن است پزشک این اسکن را درخواست کند. پزشک یک رنگ را به ورید پا ، زانو یا کشاله ران تزریق می کند. تصاویر اشعه ایکس می تواند رنگ را در حین حرکت برای شناسایی محل لخته خون ردیابی کند.

سایر اسکن های تصویربرداری: اسکن MRI و CT ممکن است وجود لخته را برجسته کند. این اسکن ها ممکن است در هنگام آزمایش سایر شرایط سلامتی ، لخته های خون را شناسایی کنند.

درمان

هدف از درمان DVT به شرح زیر است:

• رشد لخته را متوقف شود
• از آمبولی شدن لخته و حرکت به داخل ریه جلوگیری شود
• خطر بازگشت DVT پس از درمان را کاهش یابد
• خطر عوارض دیگر به حداقل برسد

یک پزشک ممکن است چندین روش برای مدیریت DVT را به شرح زیر توصیه کند:

داروهای ضد انعقاد خون

اینها داروهایی هستند که از رشد لخته جلوگیری می کنند و همچنین خطر آمبولی را کاهش می دهند. دو نوع ضد انعقاد از درمان DVT پشتیبانی می کنند: هپارین و وارفارین.

هپارین اثر فوری دارد. به همین دلیل ، پزشکان معمولاً ابتدا آن را از طریق یک دوره کوتاه تزریق که کمتر از یک هفته طول می کشد ، انجام می دهند.

با وارفارین ، پزشک احتمالاً یک دوره 3-6 ماهه قرص خوراکی را برای جلوگیری از عود DVT توصیه می کند.

افراد مبتلا به DVT مکرر ممکن است لازم باشد تا پایان عمر از داروهای ضد انعقاد استفاده کنند.

ترومبولیز

افراد مبتلا به DVT یا PE شدیدتر به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. پزشک یا تیم اورژانس داروهایی به نام ترومبولیتیک یا تجمع لخته را تجزیه می کنند که لخته ها را تجزیه می کند. فعال کننده پلاسمینوژن بافت (TPA) مثالی از داروی ترومبولیتیک است. خونریزی بیش از حد از عوارض جانبی این داروها است. در نتیجه ، تیم های پزشکی فقط TPA یا مداخلات مشابه را در شرایط اضطراری انجام می دهند.

متخصصان بهداشت و درمان TPA را از طریق یک کاتتر یا لوله کوچک مستقیم در محل لخته تجویز می کنند. بیمارانی که تحت ترومبولیز کاتتر هدایت می شوند ، چندین روز در بیمارستان خواهند بود و به طور متناوب "چک لیز" می کنند تا از شکستن لخته به طور مناسب اطمینان حاصل کنند.

فیلتر بزرگ ‌سیاهرگ تحتانی - Inferior vena cava filter

یک جراح دستگاه بسیار کوچکی را که شبیه چتر است ، وارد ورید اجوف می کند که یک رگ بزرگ است. این دستگاه در حالی که اجازه می دهد جریان خون ادامه یابد ، لخته های خون را گرفته و حرکت آنها را به داخل ریه متوقف می کند.

جوراب ضد آمبولی

افراد برای کمک به کاهش درد ، کاهش تورم و جلوگیری از ایجاد زخم ، این جوراب های فشاری را می پوشند. جوراب ساق بلند همچنین می تواند فرد را در برابر سندرم پس از ترومبوز محافظت کند.

فردی با DVT مجبور است حداقل 24 ماه همیشه جوراب آنتی آمبولی بلند بپوشد.

پیشگیری

در حال حاضر هیچ روشی برای غربالگری افراد برای DVT وجود ندارد. با این حال ، پزشکان برای جلوگیری از بروز اولین DVT ، سه روش را برای افراد دارای یک یا چند عامل خطر مانند افرادی که اخیرا جراحی داشته اند را توصیه می کنند.

این توصیه ها عبارتند از:

حرکت منظم: ممکن است پزشک برای تحریک جریان خون و کاهش خطر لخته شدن ، پس از جراحی از شما بخواهد بسیار تحرک داشته باشید.

حفظ فشار بر ناحیه در معرض خطر: این می تواند از جمع شدن و لخته شدن خون جلوگیری کند. ممکن است متخصصان پزشکی استفاده از جوراب های فشاری مانن جوراب واریس  یا چکمه ای را که با هوا پر می شود برای افزایش فشار توصیه کنند.

داروهای ضد انعقاد: پزشک برای کاهش خطر لخته شدن قبل یا بعد از جراحی ممکن است داروی رقیق کننده خون تجویز کند.

از آنجا که سیگار کشیدن و چاقی نیز از عوامل اصلی خطر هستند، ممکن است ترک سیگار و انجام فعالیت بدنی منظم توصیه شود.

طبق نظر انجمن قلب آمریکا (AHA) ، هر هفته 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط ​​تا زیاد میزان توصیه شده آنهاست.

منبع: مجله ی اینترنتی اخبار پزشکی امروز

ترجمه: واحد علمی ماهان مدیکال