آشنایی با علت و درمان بیماری لک و پیسی یا ویتیلیگو

 

بیماری لک و پیسی یا ویتیلیگو یک بیماری‌ست که در طولانی مدت ایجاد می‌شود. در این بیماری تکه‌هایی از پوست، رنگ خود را از دست می دهند. این اتفاق می تواند افراد را در هر سن ، جنس و گروه قومی درگیر کند.

این لکه ها زمانی ظاهر می شوند که ملانوسیت های داخل پوست از بین می روند. ملانوسیت ها سلول های مسئول تولید رنگدانه پوست یعنی ملانین هستند که به پوست رنگ می دهد و از آن در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت می کند.

 

ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که در آن تکه های پوست رنگ خود را از دست می دهند. مساحت کل پوست که ممکن است تحت تاثیر بیماری پیسی قرار گیرد در افراد مختلف متفاوت است. این بیماری همچنین می تواند چشم ها ، داخل دهان و موها را تحت تاثیر قرار دهد. در بیشتر موارد، مناطق آسیب دیده تا پایان عمر تغییر رنگ می‌دهند.

ویتیلیگو بیماری حساس به نور است. این به این معناست که مناطقی که درگیر شده‌اند، نسبت به نور خورشید حساس تر خواهند بود.

به سختی می توان پیش بینی کرد که این بیماری چقدر پیشروی خواهد کرد. پیشرفت بیماری ممکن است هفته ها طول بکشد‌، یا ماه ها یا سالها ثابت بمانند. لکه های روشن تر در افرادی که پوست تیره یا برنزه دارند بیشتر دیده می شود.

 

آکادمی پوست آمریکا (AAD)  ویتیلیگو را علاوه بر مشکل زیبایی، یک بیماری توصیف می کند. بنابر گفته این آکادمی، افراد مبتلا به ویتیلیگو به دلیل پیشرفت بیماری‌شان باید مداوم مورد آزمایش دوره‌ای قرار بگیرند. برای جلوگیری از گسترش بیماری داروهایی تجویز می‌شود که ممکن ایت برخی از این داروها باعث کاهش دید بیمار شوند.

 

AAD استفاده از کرم ضد آفتاب را توصیه می‌کند، زیرا تکه‌های روشن تر پوست به نور خورشید حساس می‌شوند و می توانند به راحتی بسوزند. افراد مبتلا به بیماری ویتیلیگو برای انتخاب کرم ضد آفتاب مناسب باید با پزشک مشورت کنند.

 

قرار گرفتن در معرض لامپهای ماوراء بنفش (UVB) یکی از گزینه درمانی رایج است. درمان خانگی نیاز به یک لامپ کوچک دارد و امکان استفاده روزانه را فراهم می کند که موثر است.

اگر درمان در کلینیک انجام شود ، این مورد به 2 تا 3 ویزیت در هفته نیاز دارد و زمان درمان بیشتر خواهد بود.

اگر لکه‌ها نواحی وسیعی از بدن را درگیر کرده باشند، از فتوتراپی UVB استفاده می‌شود. در این درمان تمام بدن مورد فتوتراپی قرار گرفته و در بیمارستان انجام می‌شود.

فتوتراپی UVB، همراه با درمان های دیگر ، می تواند تأثیر مثبتی بر بیماری لک و پیسی داشته باشد. با این حال ، نتیجه به طور کامل قابل پیش بینی نیست و هنوز هیچ درمانی وجود ندارد که به طور کامل رنگدانه پوست را بازیابی کند.

 

درمان UVA معمولاً در محیط درمانی انجام می شود. ابتدا، بیمار دارویی مصرف می کند که حساسیت پوست را نسبت به اشعه ماوراء بنفش افزایش می‌دهد. سپس، در یک سری درمان ها ، پوست آسیب دیده در معرض دوزهای زیاد نور UVA قرار می گیرد. نتیجه‌ی درمان بعد از 6 تا 12 ماه و طی جلساتی که باید دو بار در هفته برگزار شود، مشهود خواهد بود.

 

 

در مواردی که بیماری پیسی خفیف است ، بیمار می تواند برخی از تکه های سفید را با کرم های آرایشی و آرایش استتار کند. این افراد باید رنگهایی را انتخاب کنند که با ویژگی های پوست آنها مطابقت دارد.

 

هنگامی که ناحیه آسیب دیده گسترده باشد و 50 درصد بدن یا بیشتر را پوشش دهد، کمرنگ کردن پوست می تواند یک گزینه درمانی باشد. این باعث می شود رنگ پوست در قسمت های تحت تأثیر کاهش یابد تا با مناطق سفیدتر مطابقت داشته باشد. دپیگمنتیشن با استفاده از لوسیون ها یا پمادهای موضعی قوی مانند مونوبنزون ، مکینول یا هیدروکینون به دست می آید.

این یک درمان دائمی است ، اما می تواند پوست را آسیب‌پذیر کند. افرادی که از این روش استفاده می‌کنند، باید از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید اجتناب کنند. بسته به عواملی مانند عمق رنگ اصلی پوست ، دپیگمنتیشن ممکن است 12 تا 14 ماه طول بکشد.

 

پمادهای کورتیکواستروئیدی کرم های حاوی استروئید هستند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از پمادهای کورتیکواستروئیدی بر روی لکه های سفید، می تواند گسترش لکه‌ها را به دیگر نقاط بدن متوقف کند. برخی دیگر ترمیم کامل رنگ پوست اولیه را گزارش کرده اند. کورتیکواستروئیدها هرگز نباید روی صورت استفاده شوند. در صورت بهبودی پس از یک ماه ، قبل از شروع مجدد ، درمان باید چند هفته متوقف شود. اگر پس از یک ماه بهبودی حاصل نشد یا عوارض جانبی رخ داد ، درمان باید متوقف شود.

 

کلسیپوترین نوعی ویتامین D است که به عنوان پماد موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ممکن است با کورتیکواستروئیدها یا درمان سبک استفاده شود. عوارض جانبی شامل بثورات، خشکی و خارش پوست است.

 

پماد های حاوی تاکرولیموس یا پیمکرولیموس ، داروهایی که به عنوان مهار کننده های کلسینورین شناخته می شوند، می توانند در روند بیماری کمک کننده باشد. با این حال، سازمان غذا و داروی ایالات متحده(FDA)  در مورد ارتباط بین این داروها و سرطان پوست و لنفوم هشدار می دهد.

 

پسورالن با نور درمانی UVA یا UVB مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا پوست را مستعد جذب نور UV می کند. با بهبودی پوست، گاهی اوقات رنگ طبیعی تری برمی گردد. درمان ممکن است نیاز به تکرار دو یا سه بار در هفته به مدت 6 تا 12 ماه داشته باشد. استفاده از پسورالن خطر آفتاب سوختگی، آسیب پوستی و در نتیجه سرطان پوست را در طولانی مدت افزایش می دهد. این روش درمانی برای کودکان زیر 10 سال توصیه نمی شود.

 

 

در پیوند پوست، جراح تکه های سالم رنگدانه پوست را با دقت برداشته و از آنها برای پوشاندن مناطق آسیب دیده استفاده می‌کند. این روش چندان رایج نیست، زیرا زمان بر بوده و می تواند منجر به ایجاد زخم در ناحیه برداشت پوست و محل پیوند شود.

پیوند تاول 

شامل تولید تاول روی پوست معمولی با استفاده از ساکشن است. سپس قسمت بالای تاول برداشته می شود و در ناحیه ای که رنگدانه از بین رفته است قرار می گیرد. خطر ایجاد زخم در این نوع پیوند کمتر است.

 

علت دقیق بیماری ویتیلیگو مشخص نیست. عوامل متعددی ممکن است دخیل باشند. این عوامل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• یک اختلال خود ایمنی، که در آن سیستم ایمنی بیش از حد فعال می شود و ملانوسیت ها را از بین می برد

• عدم تعادل استرس اکسیداتیو ژنتیکی

• اتفاقات استرس زا

• آسیب به پوست در اثر آفتاب سوختگی یا بریدگی شدید

• قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی

• یک علت عصبی

• وراثت ، زیرا ممکن است در خانواده ها وجود داشته باشد

• بیماری‌های ویروس

بیماری لک و پیس مسری نیست. بناربراین شخص بیمار نمی‌تواند بقیه را درگیر این بیماری کند. ویتیلیگو می تواند در هر سنی ظاهر شود، اما مطالعات نشان می دهد که احتمال شروع آن در حدود 20 سالگی بیشتر است.

 

تنها علامت بیماری پیسی ظاهر شدن لکه های سفید روی پوست است. معمولا این نقاط سفید در نواحی که بیشتر در معرض خورشید قرار دارند، ظاهر می‌شوند. در شروع بیماری، رنگ پوست خیلی کمتر از رنگ اصلی پوست، کمرنگ می‌شود ولی به مرور زمان این رنگ‌پریدگی بیشتر شده تا سفید شود. شکل لکه‌ها نامنظم است. گاهی اوقات لکه‌ها با کمی رنگ قرمز ملتهب می شوند و گاهی باعث خارش می شوند. به طور معمول این لکه‌ها ، هیچ گونه ناراحتی ، سوزش ، درد یا خشکی در پوست ایجاد نمی کند.

اثرات بیماری پیسی در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد ممکن است تعداد انگشت شماری از لکه‌های سفید را داشته باشند که دیگر پیشرفت نمی‌کند، در حالی که برخی دیگر لکه های سفید بزرگتری ایجاد می کنند که به هم می پیوندند و نواحی بزرگتری از پوست را تحت تأثیر قرار می دهند.

 

دو نوع ویتیلیگو وجود دارد ، غیر سگمنتال و سگمنتال.

 

بیماری پیسی غیر سگمنتال

اگر اولین لکه های سفید متقارن باشند، این نشان دهنده نوعی از بیماری پیسی است که به آن ویتیلیگو غیر سگمنتال معروف است. رشد این نوع ویتیلیگو آهسته تر از زمانی است که لکه ها فقط در یک ناحیه از بدن باشند. ویتیلیگو غیر سگمنتال شایع ترین نوع است و حدود 90 درصد افراد مبتلا به این نوع هستند. لک وپیس غیر سگمنتال اغلب به طور مساوی و متقارن در هر دو طرف بدن ظاهر می شوند. و بیشتر در نواحی همچون دست، گردن و صورت که بیشتر در معرض خورشید هستند، بروز پیدا می‌کند. اما مناطقی که ممکن است درگیر شوند، عبارتند از:

• پشت دست ها

• بازوها

• چشم ها

• زانو

• آرنج

• پا

• دهان

• زیر بغل و کشاله ران

• بینی

• ناف

• دستگاه تناسلی و ناحیه راست روده

بیماری پیسی غیر سگمنتال  بنا بر مکان‌ها و اندازه‌ی لکه‌هایی که درگیر می‌کند، به زیر گروه های زیر تقسیم می شود:

عمومی: منطقه یا اندازه خاصی از تکه ها وجود ندارد. این رایج ترین نوع ویتیلیگو است.

پوست صورت: این حالت بیشتر در صورت ، در پوست سر ، در ناحیه تناسلی و در انگشتان دست یا پا رخ می دهد.

مخاط: این  نوع بیشتر در اطراف غشای مخاطی و لب ظاهر می شود.

کانونی: یک یا چند تکه سفید پراکنده در یک منطقه مجزا ایجاد می شود. بیشتر اوقات در کودکان خردسال رخ می دهد.

 

ویتیلیگو سگمنتال سریعتر گسترش می یابد اما نسبت به نوع غیرسگمنتال ثابت، پایدارتر و کمتر نامنظم تلقی می شود. این بیماری بسیار کمتر رایج است و فقط حدود 10 درصد از افراد مبتلا به بیماری پیسی را مبتلا می کند و غیر متقارن است. این بیماری در گروه های سنی پایین بیشتر مشهود است و حدود 30 درصد از کودکان مبتلا به بیماری پیسی را تحت تاثیر قرار می دهند.

ویتیلیگو سگمنتال معمولاً مناطقی از پوست که متصل به اعصاب‌اند مانند ریشه های پشتی ستون فقرات را درگیر می‌کند. این‌ها معمولا به درمانهای موضعی به خوبی پاسخ می دهد.

 

بیماری پیسی در ابتلا به بیماری های دیگر دخیل نیستند، اما افراد مبتلا به این بیماری بیشتر احتمال دارد در معرض آفتاب سوختگی دردناک، کاهش شنوایی و تغییر در بینایی باشند.

احتمال ابتلای افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند مشکلات تیروئید، بیماری آدیسون، تیروئیدیت هاشیموتو، دیابت نوع 1 یا کم خونی خطرناک به ویتیلیگو بیشتر است. اکثر افراد مبتلا به بیماری پیسی این بیماری‌ها را ندارند، اما برای حصول اطمینان آزمایشاتی برای رد کردن احتمالات انجام می‌شود.

 

اگر لکه های پوستی قابل مشاهده باشند، مقابله با انگ اجتماعی ناشی از بیماری پیسی دشوار است. خجالت می تواند منجر به مشکلاتی در اعتماد بنفس شود و در برخی موارد، برای شخص ایجاد اضطراب و افسردگی می‌کند.

افرادی که پوست تیره تری دارند بیشتر با این مشکلات روبرو می شوند ، زیرا کنتراست در پوست آن‌ها بیشتر نمود پیدا می‌کند. در هند ، بیماری پیسی به عنوان "جذام سفید" شناخته می شود.

به عنوان مثال، افزایش آگاهی در مورد بیماری پیسی، با صحبت با دوستان در مورد آن ، می تواند به افراد مبتلا به این بیماری کمک کند تا بر این مشکلات غلبه کنند. ارتباط با سایر افرادی که مبتلا به ویتیلیگو هستند نیز ممکن است مفید باشد. هرکس مبتلا به این بیماری است و علائم اضطراب و افسردگی را تجربه می کند ، باید از روانشناس و یا روانپزشک کمک بگیرد.

 

• بیماری پیسی می تواند افراد را در هر سن ، جنس و قومیتی درگیر کند.

• هیچ درمانی وجود ندارد و معمولاً یک بیماری مادام العمر است.

• علت دقیق آن ناشناخته است ، اما ممکن است به دلیل اختلال خود ایمنی یا ویروس باشد.

• بیماری پیسی مسری نیست.

• گزینه های درمانی ممکن است شامل قرار گرفتن در معرض نور UVA یا UVB و دپیگمنتیشنه شدن پوست در موارد شدید باشد.

 

منبع: medicalnewstoday

ترجمه: تحریریه ماهان مدیکال