اسپوندیلولیستزیس چیست؟

اسپوندیلولیستزیز زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از مهره‌های ستون فقرات از موقعیت خود خارج شود. معمولاً این مهره روی مهره مستقیماً زیر خود به جلو می لغزد. اسپوندیلولیستزیس بیشتر در ناحیه کمر دیده می شود و بیشتر در نوجوانان و بزرگسالان رخ می دهد.

انواع

با توجه به درجات و علل مختلف ناهماهنگی، اسپوندیلولیستزیس به انواع و درجات تقسیم می شود. شش نوع اصلی بر اساس علت اسپوندیلولیستزیس است.

• نوع 1، در برخی موارد، افراد با اسپوندیلولیستزیس متولد می شوند. یک کودک همچنین ممکن است به طور طبیعی در طول سال های رشد خود به این بیماری مبتلا شود. در هر دو مورد اسپوندیلولیستزیس نوع یک، ممکن است کودک تا اواخر زندگی هیچ علامت یا مشکلی را تجربه نکند.
• نوع 2، در نوع دوم، شایع ترین نوع، مشکل در بخشی از مهره به نام پارس بین مفصلی وجود دارد. نوع دوم بیشتر به زیرگروه های زیر تقسیم می شود:

1. نوع الف، شامل بسیاری از ریزشکستگی های ناشی از استفاده بیش از حد و اکستنشن است.
2. نوع ب، شامل بسیاری از ریزشکستگی ها می شود که به طور کامل شکسته نمی شوند و با استخوان اضافی در جای خود بهبود می یابند. استخوان اضافی باعث کشیدگی و ناهماهنگی می شود.
3. نوع سی، یک شکستگی کامل است که در اثر تروما ایجاد شده است. آسیب ورزشی یا تصادف رانندگی ممکن است باعث ایجاد نوع سی، شود.

شکستگی‌های نوع ب فقط در صورتی تبدیل به اسپوندیلولیستزیس می‌شوند که باعث لغزش مهره به سمت جلو شوند.

• نوع سوم، با افزایش سن و ساییدگی طبیعی بدن افراد مرتبط است.
• نوع چهارم، شکستگی است که در هر نقطه از مهره به جز در ناحیه اینتراکتیکال رخ می دهد.
• نوع پنجم، شامل تومورهای روی مهره‌ها می‌شود که به استخوان‌ها فشار می‌آورند و باعث ضعف می‌شوند.
• نوع ششم، یک اسپوندیلولیستزی غیر معمول است که در اثر ضعیف شدن کمر در اثر جراحی ایجاد می شود.

اسپوندیلولیستزیس با توجه به اینکه مهره چقدر از جای خود دور است، بیشتر به درجاتی طبقه بندی می شود. نمرات عبارتند از:

• درجه 1: 25 درصد از بدن مهره ها به جلو سر خورده است. این پایین ترین نمره است.
• درجه 2: بین 25 تا 50 درصد از بدن مهره ها به سمت جلو لیز خورده است.
• درجه 3: بین 50 تا 75 درصد از بدن مهره ها به سمت جلو لیز خورده است.
• درجه 4: بین 75 تا 100 درصد از بدنه مهره ها به سمت جلو لیز خورده است.
• درجه 5: بدنه مهره کاملاً افتاده است و جدا شده به نظر می رسد.

علائم

ممکن است فردی از بدو تولد دچار اسپوندیلولیستزی شده باشد و هرگز علائمی از آن تجربه نکرده باشد. با این حال، معمولاً با افزایش سن علائمی در فرد ایجاد می شود. شدت علائم می تواند از عدم وجود تا از دست دادن کنترل ادرار و حرکت روده در موارد شدیدتر متغیر باشد. برخی از رایج ترین علائم عبارتند از:

• مشکل در راه رفتن یا دویدن
• درد در ناحیه کمر یا باسن
• دردی که از پشت به پایین یک یا هر دو پا می رسد
• ضعف در یک یا هر دو پا
• درد در ناحیه کمر و پاها که با حرکت یا پیچش تشدید می شود
• همسترینگ سفت
• افزایش انحنای ستون فقرات به سمت داخل، معروف به لوردوز

علل

علل اسپوندیلولیستزیس متفاوت است. برخی از افراد با مهره های معیوب به دنیا می آیند که ممکن است تا مدت ها بعد در زندگی شناسایی نشود. برخی دیگر به طور مکرر یا فقط در یک مورد آسیب به کمر را تجربه می کنند. دانستن علت می تواند به پزشک کمک کند تا نوع اسپوندیلولیستزی را در فرد تشخیص دهد و همچنین به تعیین بهترین درمان کمک کند. علل معمولی عبارتند از:

• شکستگی های ناشی از آسیب
• آسیب مفاصل ناشی از آرتریت یا بیماری
• انحطاط ناشی از استفاده بیش از حد یا پیری
• نقص مادرزادی
• اسپوندیلولیز، نقص یا شکستگی در ناحیه اینتراکتیکال
• تومورها
• عمل جراحی

منبع: Medicalnewstoday.com
ترجمه : تحریریه ماهان مدیکال