آیا پی‌ آر پی زانو می‌تواند به آسیب دیدگی زانو کمک کند؟

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت ( پی آر پی )، یک روش جدید است که ممکن است به بهبود آسیب‌های دردناک زانو کمک کند. گفته می‌شود ورزشکارانی مانند تایگر وودز و رافائل نادال تحت این نوع درمان قرار گرفته‌اند. در این روش از پلاسمای خون شخصی استفاده می‌شود. طرفداران این روش معتقدند این روش درمانی برای درمان آسیب‌های وارده در گذشته، که باعث مختل شدن عملکردشان شده است، از جمله مشکلات مربوط به آرتروز زانو، موثر بوده است. با این حال، دستورالعمل‌های کالج روماتولوژی و بنیاد آرتروز آمریکا اکیداً توصیه می‌کند که افراد از این روش درمانی استفاده نکنند زیرا در حال حاضر استاندارد لازم را کسب نکرده است. 
 

پلاسمای غنی از پلاکت چیست؟
 

پی آر پی به عنوان بخشی از درمان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلاسمای خون غنی از پلاکت از خود فرد گرفته شده و خالص‌سازی می‌شود و بعد به زانو تزریق می‌گردد. پلاکت‌ها بخشی از سلول‌های موجود در خون هستند و در لخته‌سازی خون نقش دارند ، این سلول‌ها حاوی پروتئین‌هایی به نام فاکتور رشد هستند.  پلاسما درمانی غنی از پلاکت یا پی آر پی بر اساس این ایده ساخته شده است که این فاکتورهای رشد می‌توانند در بهبودی شرایط شخص نقش داشته باشند. در این فرایند که از خون خود فرد استفاده می‌شود، سلول‌های خونی از قسمت مایع خون که پلاسما نام دارد، جدا می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود تا غلظت پلاکت در پلاسما افزایش یابد. این پلاسما اکنون حاوی غلظت بالاتر از حد معمول پلاکت است که پزشک می تواند آن را به ناحیه آسیب دیده ناشی از بیماری و یا هر آسیب دیگری تزریق کند. تحقیقات نشان داده است که پی آر پی زانو می‌تواند به درد زانو کمک کند، بخصوص در افرادی که درمان‌های مختلف را امتحان کرده‌اند ولی نتیجه‌ی مطلوب را دریافت نکرده‌اند.

از پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی  برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:
*بی ثباتی و درد در مفاصل مختلف.
*آسیب در سراسر بدن، از جمله در زانو، شانه، آرنج و سایر مفاصل.
* آرتروز
*سندرم تونل کارپال 
* دردهای مزمن
*پیچ خوردگی و کشیدگی
 

اگرچه محققان پیش‌بینی می‌کنند فاکتورهای رشد در بهبود نقش دارند، اما دقیقاً مشخص نیست که چگونه پلاسمای غنی از پلاکت باعث بهبود می‌شود. این نوع درمان برای همه مفید نبوده است، اما این روش در صورت تاثیرگذاری، طی چند هفته مشاهده می‌شود. در میان افرادی که پس از درمان با پلاسمای غنی از پروتئین، کاهش درد را تجربه می‌کنند، نتایج معمولاً دائمی است. با این حال، برخی از افراد در صورت بازگشت درد، ممکن است به درمان‌های تکمیلی نیاز داشته باشند.
 

درمان زانو درد با پلاسمای غنی از پروتئین یا پلاسمای غنی از پلاکت
در برخی از مقالات مربوط به پلاسمای غنی پلاکت در مورد پلاسمای غنی از پروتئین صحبت می‌کنند که این دو مورد یکی هستند، چون پلاکت خون و پلاسما هم سرشار از پروتئین هستند. این پروتئین‌ها شامل فاکتورهای رشد و ترکیبات متعدد دیگری هستند که می‌توانندروند بهبودی را سریع‌تر کنند. بنابراین هر دو اصطلاح قابل قبول است.
 

آیا درمان زانو درد با پی آر پی موثر است؟
 

پلاکت موجود در خون، موادیست که به لخته شدن خون کمک می‌کند و همچنین فاکتورهای رشد موجود در آن می‌تواند به بهبودی کمک کند. اگرچه تزریقات پلاسمای غنی از پلاکت یا پی‌آر پی یک روش درمانی نسبتاً جدید است اما تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که آن‌ها می‌توانند برای درد زانو بسیار موثر باشند.
 مطالعه‌ای در سال 2009، اثرات پی‌ آر پی را بر روی 100 نفر با مشکل از بین رفتن غضروف زانوها، بررسی کرد. شرکت‌کنندگان 6 ماه پس از درمان، بهبود قابل توجهی را در کاهش درد مشاهده کردند.
 12 ماه پس از تزریق، برخی از شرکت‌کنندگان دوباره درد را تجربه کردند. این موضوع نشان‌دهنده‌ی این است که این اشخاص نیاز مجدد به تزریق پلاسما غنی از پلاکت دارند.
 مطالعه‌ای که در سال 2012 روی 120 بیمار مبتلا به دردهای مختلف آرتروز زانو انجام شد، تزریقات پلاسمای غنی از پلاکت را با تزریق‌های اسید هیالورونیک مقایسه کرد. افرادی که تزریق پلاسمای غنی از پلاکت داشتند، روند بهبود درد و عملکرد در آن‌ها به طور چشمگیری افزایش داشته است.
 یک مطالعه در سال 2013، 78 بیمار مبتلا به آرتروز در هر دو زانو را مورد مطالعه قرار داد. تعدادی به عنوان گروه شاهد درنظر گرفته شدند و دارونما دریافت کردند و گروهی دریافت‌کننده پی ‌آر پی بوده‌اند، نتایج نشان داد افرادی که پی‌ آر پی انجام دادند، درد زانو در آن‌ها به طور قابل توجهی کاهش داشته است.
 اکثر افراد شرکت‌کننده در آزمایش، در طی چند هفته نتیجه مثبتی را مشاهده کردند و در طول 6 ماه کاهش درد را تجربه کرده‌اند. با این حال در 6 ماه دوم، بیشتر آن‌ها دوباره نیازمند تزریق پی‌ آر پی بوده‌اند.
 مطالعات دیگر نشان داده است که پلاسمای غنی از پلاکت یا پی ‌آر پی می‌تواند به طور موثری آسیب‌های سایر مناطق بدن را درمان کند. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2006 نشان داد، 60 درصد افرادی که تاندینوز آرنج داشتند و تحت تزریق پلاسما غنی از پلاکت قرار گرفته اند، بهبود را تجربه کرده‌اند.
 بیشتر مطالعات عوارض جانبی کمی را گزارش کرده‌اند و یا هیچ عارضه‌ای را نشان نداده‌اند و نشان می‌دهد که  تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یک گزینه بی‌خطر و کم تهاجمی‌تر نسبت به جراحی زانو است. از آنجا که تزریق شامل خون خود فرد است، واکنش آلرژیک یا سایر عوارض جانبی نسبت به انواع درمان تزریقی دیگر کمتر است.

بریس زانو یا آتل ممکن است بعد از درمان با پلاسمای خون غنی از پلاکت، در کنار استراحت و فیزیوتراپی ملایم تاثیرگذار باشد. درمان هنگامی شروع می‌شود که پزشک خون را از ورید (معمولا در بازو) می‌گیرد. خون برای جداسازی سلول‌های خونی و پلاسما درون سانترفیوژ قرار می‌گیرد و بعد از جداسازی، پزشک مستقیما آن را به ناحیه مورد نیاز تزریق، تزریق می‌کند.  این فرایند گاهی اوقات نیاز به استفاده از دستگاه سونوگرافی دارد. تصویر سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا محل تزریق مناسب را پیدا کند. سونوگرافی بدون درد است.   بسته به حساسیت مفصل و محل دقیق تزریق، تزریق ممکن است دردناک باشد. آرامش و تنفس عمیق ممکن است به کاهش درد کمک کند. خود تزریق فقط 1-2 دقیقه طول می‌کشد.  محل تزریق ممکن است بعد از تزریق حساس باشد، اما نباید دردناک باشد. بعضی از افراد در محل تزریق دچار کبودی یا زخم کوچک می‌شوند.

 در هفته‌های بعد از تزریق‌، مراحل زیر می‌تواند احتمال موثر بودن درمان را افزایش دهد:
*اجتناب از ورزش شدید، به ویژه حرکاتی که باعث درگیر شدن مفصل زانو می‌شوند.
*پرهیز از استفاده از داروهای ضد التهاب، مانند آسپرین و ایبوپروفن. این داروها می‌توانند در درمان اختلال ایجاد کنند. افرادی که نیاز به تسکین درد دارند می‌توانند در مورد روش‌های دیگر درمان از پزشک خود سوال کنند.
*پوشیدن آتل در چند هفته اول برای ایجاد ثبات در مفصل. برخی از پزشکان، استفاده از عصا را برای جلوگیری از افتادن وزن به روی زانو را توصیه می‌کنند.
*استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم و کاهش درد. برخی از افراد می‌دانند که کمپرس آب گرم و سرد متناوب می‌تواند مفید باشد.
*قرار دادن چند بالش زیر زانو، تا زانو بالا قرار بگیرد.
*انجام تمام توصیه‌های پزشک 

در صورت شدید بودن تورم، افزایش درد و یا آسیب‌دیدگی بعدی مانند زمین خوردن، افراد باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرند. به دنبال درمان، فیزیوتراپی می‌تواند به بازیابی حرکت در مفصل کمک کند، خطر آسیب‌های بعدی را کاهش داده و از وخیم‌تر شدن شرایط جلوگیری کند. بیشتر افراد 1-2 ماه پس از درمان، فیزیوتراپی را شروع می‌کنند. هر کسی که تزریق پی آر پی انجام می‌دهد، باید از پزشک خود در مورد انجام فیزیوتراپی بعد از تزریق، مشاوره بگیرد.

و اما حرف آخر 
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یک روش درمانی جدید است که می‌تواند به تسکین علائم آسیب مفصل یا آرتروز کمک کند. با این حال، این روش تزریق، نیازمند دریافت استانداردهای لازم است.

توجه: کاربر گرامی، درنظر داشته باشید، مطالب و اطلاعات درج شده در این مقاله ، جنبه تجویزی نداشته و صرفا بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده توسط متخصصان در سراسر دنیا پیشنهاد شده است.
 اکیدا توصیه میکنیم جهت درمان مشکلات پزشکی، قبل از اقدام به هر کاری، با پزشک متخصص مشورت نمایید. 

منبع: https://www.medicalnewstoday.com/articles/319016

ترجمه: تحریریه ماهان مدیکال