آیا علت بلوغ زودرس را می‌دانید؟

 

بلوغ زودرس، زمانی اتفاق می‌افتد که علائم فیزیکی و هورمونی، زودتر از زمان طبیعی بروز پیدا کند. بلوغ به طور متوسط در دختران بین 8 تا 13 سال و در پسران بین 9 تا 14 سال شروع می شود.

علت اصلی بلوغ زودرس مشخص نیست. دخترانی که قبل از 8 سالگی علائم بلوغ در آن‌ها ظاهر می‌شود و پسرانی که قبل از 9 سالگی این اتفاق برایشان می‌افتد دچار بلوغ زودرس شده‌اند. از هر 5 هزار کودک در یک کودک علائم بلوغ زودرس مشاهده می‌شود.

دو نوع بلوغ زودرس وجود دارد:

بلوغ زودرس مرکزی که شایع ترین نوع است و زمانی که غده‌ی هیپوفیز شروع به تولید گنادوتروپین می‌کند، اتفاق می‌افتد. گنادوتروپین بعد از تولید به سمت تخمدان و بیضه‌ها رفته و باعث تحریک ترشح هورمون‌های جنسی از جمله تستوسترون یا استروژن می‌شود و همین تغییر باعث بلوغ پیش از موعد در کودکان می‌شود.

بلوغ زودرس محیطی یا شبه بلوغ زودرس شرایط متفاوتی دارد و کمتر رایج است. برخلاف بلوغ زودرس مرکزی ، در این نوع بلوغ گنادوتروپین نقشی ندارد و بر اثر تولید زود هنگام هورمون‌های استروژن و تستوسترون ایجاد می‌شود. دلیل این اتفاق معمولاً وجود مشکل در تخمدان ها، بیضه ها، غده آدرنال یا کم کاری تیروئید است.

 

ممکن است والدین علائم دیگری از بلوغ را در فرزندانشان مشاهده کنند که در واقع بلوغ نیست و جای نگرانی ندارد ولی بهتر است تحت نظر پزشک بود. این علائم  با شروع بلوغ از بین می‌روند و عبارتند از: 

• رشد محدود و زود هنگام پستان‌ها 

• رشد زودرس موهای عانه که در اثر ترشح آندروژن از غدد فوق کلیه اتفاق می‌افتد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که در دهه‌های گذشته شیوع بلوغ زودرس در بین کودکان افزایش یافته است. اما میانگین سن قاعدگی تقریباً ثابت است. اما مطالعات نشان می دهد که علائم اولیه - مانند رشد سینه - یک سال زودتر از دهه های قبل اتفاق می افتد.

 

 

علائم بلوغ زودرس و بلوغ معمولاً یکسان است. این زمان اتفاق افتادن این امر است که متفاوت است. علائم شامل:

دختران:

• سینه ها شروع به رشد می کنند (اغلب اولین نشانه)

• قاعدگی (معمولاً تا 2-3 سال پس از شروع علائم اولیه)

پسران:

• بیضه ها ، آلت تناسلی و کیسه بیضه شروع به رشد می کنند

• بم شدن صدا (این معمولاً آخرین نشانه بلوغ در پسران است)

 

علائم مشترک در دختران و پسران:

رشد سریع قد

آکنه

بوی بدن بزرگسالان

 

در بیشتر موارد، متخصصان دلیل قطعی این مشکل را نمی دانند. گاهی اوقات، یک مشکل پزشکی باعث بلوغ زودرس می شود. این‌ علت‌ها می توانند مثل موارد زیر باشند:

• تومورها که اغلب خوش خیم هستند

• آسیب مغزی که چه ناشی از جراحی و چه ضربه ای به سر باشد، می‌تواند تعادل هورمونی را بر هم زند

• التهاب مغز ناشی از عفونت

 

 

جنسیت دختران 10 برابر بیشتر از پسران در سن بلوغ زودرس قرار دارند.

1. ژنتیک

 گاهی جهش های ژنتیکی که باعث ترشح هورمون‌های جنسی می شوند می توانند منجر به بلوغ زودرس شوند. و دخترانی که مادر یا خواهر آن‌ها تجربه‌ی مشابهی داشتند، بیشتر در معرض خطر هستند..

تحقیقات نشان داده که به طور متوسط ، دختران آفریقایی تبار حدود یک سال زودتر از دختران سفید پوست به بلوغ می‌رسند.

2. چاقی

 تعدادی از مطالعات ارتباط بین چاقی در دختران جوان و افزایش خطر بلوغ زودرس را نشان داده اند. اما محققان نمی دانند این مورد چقدر صحت دارد. 

 

برای تشخیص اینکه آیا فرزند شما دارای بلوغ زودرس است یا خیر، پزشک شما ممکن است:

• سابقه پزشکی آنها را مرور کنید

• یک معاینه فیزیکی انجام دهید

• تجویز آزمایش خون تا سطح هورمون آنها بررسی شود

• عکس‌برداری از دست‌ها و مچ‌ها برای بررسی سن استخوان. این عکس پزشک را از میزان رشد استخوان‌ها آگاه می‌کند.

اگر پزشک نشانه هایی از بلوغ زودرس در فرزند شما را مشاهده کند ، در یک‌سری آزمایش، هورمون آزاد کننده گنادوتروپین(GnRH) ،را در فرزند شما تحریک می‌کند. سپس آنها پاسخ هورمونی فرزند شما را در طول زمان مشخص از طریق مجموعه ای از نمونه های خون بررسی می کنند. اگر هورمون های دیگر افزایش یابد ، این نشانه بلوغ زودرس مرکزی است. اگر سطح هورمون ها ثابت بماند، این نشانه بلوغ زودرس محیطی است.

 

 

نوع درمانی که پزشک در نظر می‌گیرد، کاملا به نوع بلوغ زودرس فرزند شما بستگی دارد. 

1. درمان آنالوگ :(GnRH) اگر فرزند شما دارای بلوغ زودرس مرکزی است و علائم دیگری ندارد، پزشک ممکن است درمان آنالوگ GnRH را برای فرزند شما شروع کند. با تزریق این دارو که ماهی یکبار انجام می‌شود، علائم نشان داده شده متوقف می‌شود و باید تا زمان فرا رسیدن بلوغ طبیعی مصرف آن ادامه داشته باشد. 

2. کاشت هیسترلین (وانتاس): این داروی هورمونی در زیر پوست بازو کاشته می‌شود. این دارو همانند هورمون‌های هیپوتالاموس عمل کرده و میزان هورمون‌های جنسی مانند استروژن و تستوسترون را کاهش می‌دهد و در نهایت از بلوغ پیش از موعد کودک جلوگیری می‌کند. این داروها تا مدت یکسال می‌تواند اثرگذار باشد.

 

 

برخی اوقات بلوغ زودرس در اثر برخی بیماری ها اتفاق می افتد که بعد از درمان بیماری، اثر بلوغ زودرس از بین می‌رود.

 

برای کودکان، بلوغ زودرس می تواند مشکلات جسمی و روحی ایجاد کند. آنها عبارتند از:

1. قد کوتاه:

در حالی که کودکانی که دچار بلوغ زودرس شده‌اند در آن بازه‌ی زمانی ممکن است اندازه‌ی قدی مناسبی داشته باشند ولی به دلیل اینکه رشد، در بلوغ زودرس زودتر از بلوغ طبیعی متوقف می‌شود، این افراد در بزرگسالی جز افراد کوتاه قد قرار می‌گیرند.

2. مشکلات رفتاری:

برخی از مطالعات ارتباطی بین بلوغ زودرس و مشکلات رفتاری، به ویژه در کودکانی که دارای تاخیر در رشد هستند، پیدا کرده اند. اما کارشناسان دیگر معتقدند که این دلیل مناسبی نیست و احتمال آن ضعیف است.

 

3. فشار:

بلوغ حتی زمانی که برای نوجوانان 12 ساله هم که اتفاق می افتد، می تواند سردرگم کننده باشد. این مسئله می‌تواند برای کودکان خردسال با بلوغ زودرس بیشتر استرس زا باشد. آنها ممکن است از ظاهر متفاوت خود با همسن و سالانشان احساس ناراحتی کنند. قاعدگی زودرس می تواند برای دختران 9 ساله یا کم سن‌تر - و یا در دخترانی که دیرتر دچار قاعدگی می‌شوند - نگران کننده باشد. والدین می توانند با آموزش دادن به فرزندان خود در مورد تغییراتی که بعدا قرار است در بدن آن‌ها بیفتد، در گذراندن بدون استرس این روزها به آن‌ها کمک کنند.

 

به عنوان والدین ، نگرانی در مورد بلوغ زودرس برای شما قابل درک است. شکی نیست که باید علائم را جدی بگیرید. اگر فرزند شما علائم بلوغ زودرس را داشت، بهتر است در این مورد با متخصص غدد مشورت کنید.

علائمی که ممکن است مانند بلوغ اولیه به نظر برسند اغلب بی ارتباط با بلوغ زودرس بوده و خود به خود برطرف می شوند.

این نکته را به یاد داشته باشید که بلوغ زودرس خطرناک نیست و با درمان‌های ساده قابل پیشگیری است.

 

 

منبع: webmd.com

ترجمه: تحریریه ماهان مدیکال