علت، علائم و درمان بزرگ شدن پروستات

 

پروستات یک غده عضلانی کوچک در دستگاه تناسلی مردان است. پروستات شما مجرای ادرار شما را احاطه کرده و بیشتر مایع منی شما را تشکیل می‌دهد. انقباض پروستات به حرکت مایع منی در هنگام برانگیختگی جنسی از طریق آلت تناسلی کمک می‌‌کند.

در بسیاری از مردان، بر اثر تغییراتی پروستات بزرگ می‌شود. بزرگ شدن پروستات دارای علائمی است که به شما در تشخیص آن کمک می‌کند.

 

 

بزرگ شدن پروستات را هیپرپلازی خوش خیم پروستات(BPH)  می نامند. این اتفاق زمانی می افتد که سلول های غده پروستات شروع به تکثیر می کنند. این سلول های اضافی باعث متورم شدن غده پروستات می شوند که باعث تنگ شدن پیشابراه شده و جریان ادرار را محدود می کند.

BPH با سرطان پروستات فرق دارد و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد. با این حال، می تواند علائمی ایجاد کند که بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. و در مردان بالای 50 سال شایع است.

 

بزرگ شدن پروستات در سنین بالا طبیعی است. اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است اما تغییرات در هورمون‌های جنسی مردانه که با افزایش سن ایجاد می شود ممکن است یکی از عو امل باشد.

هرگونه سابقه خانوادگی بیماری‌های پروستات یا هرگونه اختلال در بیضه ها ممکن است خطر ابتلا به BPH را افزایش دهد. مردانی که بیضه های خود را در سنین پایین برداشته‌اند دچار BPH نمی شوند.

 

علائم BPH اغلب در ابتدا بسیار خفیف هستند ، اما در صورت عدم درمان، جدی تر می شوند. علائم شایع عبارتند از:

1. تخلیه ناقص مثانه

2. شب ادراری ، که نیاز به ادرار کردن دو یا چند بار در شب است

3. دفع ادرار به صورت چکه چکه

4. بی اختیاری ادرار یا نشت ادرار

5. فشار هنگام ادرار کردن

6. جریان ادراری ضعیف

7. میل ناگهانی به ادرار کردن

8. کند شدن یا تاخیر در جریان ادرار

9. ادرار دردناک

10. وجود خون در ادرار

در صورت مشاهده هر یک از این علائم با پزشک خود مشورت کنید. این علائم قابل درمان هستند و درمان آنها اغلب می‌تواند از عوارض پیش‌رو جلوگیری کند.

 

معاینه‌ی پروستات به صورت فیزیکی انجام می‌شود. معاینه فیزیکی شامل معاینه مقعدی است که به پزشک اجازه می دهد اندازه و شکل پروستات را تخمین بزند. سایر آزمایشات تشخیصی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش ادرار: ادرار شما از نظر خون و باکتری بررسی می شود.

• آزمایش اروودینامیک: مثانه شما از طریق کاتتر مایع پر می شود تا فشار مثانه شما در هنگام ادرار اندازه گیری شود.

• آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA): این آزمایش خون، سرطان پروستات را بررسی می‌کند.

• ادرار باقی مانده:  با این کار میزان ادرار باقی مانده در مثانه بعد از ادرار مورد آزمایش قرار می گیرد.

• سیستوسکوپی: در این معاینه، مجرای ادراری و مثانه شما با یک وسیله‌ي نوری که در مجرای ادرار وارد می‌شود، مورد معاینه قرار می‌گیرد.

داروهایی که شما مصرف می‌کنید ممکن است بر سیستم ادراری شما نیز تاثیر بگذارد، مانند:

• داروهای ضد افسردگی

• دیورتیک ها

• آنتی هیستامین ها

• آرامبخش

اگر هرکدام از عوامل بالا دلیل مشکل شما بود، بهتر است پزشک شما دوز دارو ویا نوع دارو را عوض کند، در صورتی که دارو بطور سر خود قطع شده و یا مقدار آن تغییر کند، ممکن است مشکلاتی را به همراه داشته باشد.  

 

درمان BPH می‌تواند با مراقبت و تغییر سبک زندگی انجام پذیرد. اگر بهبود دیده نشد، ممکن است استفاده از دارو یا جراحی توصیه شود. سن و سلامت عمومی شما نیز بر درمان تجویز شده تأثیرگذار است. 

 

درمان طبیعی می تواند تغییر سبک زندگی باشد که می توانید برای تسکین علائم BPH انجام دهید. این شامل:

• به محض احساس نیاز ، ادرار کنید

• رفتن به دستشویی برای ادرار کردن ، حتی زمانی که حس پرشدی مثانه ندارید.

• اجتناب از داروهای ضد آبریزش بدون نسخه یا داروهای آنتی هیستامین ، که می تواند باعث تخلیه مثانه شود

• اجتناب از الکل و کافئین ، به ویژه در ساعات بعد از شام

• سطح استرس خود را کاهش دهید ، زیرا عصبی بودن می تواند دفعات ادرار را افزایش دهد

• ورزش منظم ، زیرا عدم فعالیت می تواند علائم شما را تشدید کند

• یادگیری و تمرین تمرینات کگل برای تقویت ماهیچه های لگن

• گرم نگه داشتن لگن، زیرا سرما می تواند علائم را بدتر کند

برخی از افراد در درمان BPH از داروهای طبیعی نیز استفاده می کنند. با این حال ، شواهدی مبنی بر موثر بودن آنها وجود ندارد.

 

وقتی تغییرات سبک زندگی برای تسکین علائم شما پاسخگو نبود، پزشک ممکن است برای درمان شما از داروها استفاده کند.

چندین دارو وجود دارد که می تواند به درمان علائم BPH و خود BPH کمک کند. این داروها عبارتند از:

1. مسدود کننده های آلفا -1

2. داروهای کاهش هورمون

3. آنتی بیوتیک ها

 

مسدود کننده های آلفا -1

مسدود کننده های آلفا -1 دارویی هستند که ماهیچه های مثانه و پروستات را منبسط می کنند. مسدود کننده های آلفا -1 گردن مثانه را شل کرده و جریان ادرار را آسان تر می کند. نمونه هایی از مسدود کننده های آلفا -1 عبارتند از:

• دوکسازوسین

• پرازوسین

• آلفوزوسین

• ترازوسین

• تامسولوزین

 

داروهای کاهش دهنده هورمون

معمولا داروهایی که سطح هورمون های تولید شده توسط غده پروستات را کاهش می دهند مانند دوتاستراید و فیناستراید تجویز می شوند.این دو دارو سطوح دی هیدروتستوسترون (DHT) را کاهش می دهند.

گاهی اوقات ، کاهش سطح هورمون باعث کوچک شدن پروستات و بهبود جریان ادرار می شود. با این حال ، در موارد نادر ، این داروها همچنین ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند ناتوانی جنسی و کاهش میل جنسی شود.

 

آنتی بیوتیک ها

در صورتی که بزرگ شدن پروستات بر اثر التهاب مزمن پروستات (پروستاتیت باکتریایی) اتفاق افتاده باشد، ممکن است برای درمان از آنتی بیوتیک ها استفاده شود.

درمان پروستاتیت باکتریایی با آنتی بیوتیک ها ممکن است علائم BPH را با کاهش التهاب، بهبود بخشد

 

انواع مختلفی از روش های جراحی وجود دارد که می تواند به درمان بزرگی پروستات در مواردی که داروها موثر نیستند، کمک کند. این جراحی‌ها می‌توانند تهاجمی یا غیر تهاجمی  باشند و روش‌های غیر تهاجمی اغلب می توانند در مطب پزشک یا کلینیک انجام شوند (روشهای سرپایی). اما جراحی تهاجمی باید در بیمارستان انجام شوند (روشهای بستری).

 

روشهای سرپایی

روشهای سرپایی شامل قرار دادن وسیله ای در مجرای ادرار و غده پروستات است. آنها عبارتند از:

• استفاده از سوندهای باریک برای ارسال امواج رادیویی برای کوچک کردن بافت پروستات. در این روش گرما توسط سوند وارد شده ایجاد می‌شود و این گرما بافت‌های اضافه‌یپروستات را از بین می‌برد.

• ابلیشن سوزنی پیش‌آبراهی: با استفاده از یک وسیله‌ای که سیستوسکوپ نام دارد دو عدد سوزن به داخل بافت پروستات وارد می‌شود، از طریق امواج رادیویی، این امواج رادیویی این سوزن‌ها گرم شده و همین گرما باعث ایجاد زخم در بافت پروستات شده و حجم پروستات کاهش می‌یابد و دفع ادرار راحت‌تر می‌شود. 

• بخار درمانی: از بخار آب برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.

• گرما درمانی ناشی از آب:از آب گرم برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.

• سونوگرافی متمرکز با شدت بالا: از انرژی صوتی برای از بین بردن بافت اضافی پروستات استفاده می شود.

یورولیفت: پروستات بزرگ شده با جراحی با کمک ایمپلنت برداشته می شود تا مجرای ادرار را مسدود نکند.

 

روش‌های تهاجمی یا جراحی 

در صورت بروز علائم زیر ممکن است جراحی پروستات توصیه شود:

 

نارسایی کلیه

سنگ مثانه

عفونت های مکرر مجاری ادراری

بی اختیاری

ناتوانی کامل در تخلیه مثانه

وجود مکرر خون در ادرار

روشهای بستری شامل موارد زیر است:

 

• برداشتن پروستات از طریق مجرا :(TURP) این متداول ترین درمان جراحی برای BPH است و همچنان به عنوان درمان جراحی استاندارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. پزشک ابزار کوچکی را از طریق مجرای ادرار وارد پروستات می کند. سپس پروستات قطعه قطعه برداشته می شود.

• پروستاتکتومی ساده: پزشک برشی در شکم یا پرینه شما ایجاد می کند ، که در ناحیه پشت کیسه بیضه  است. قسمت داخلی پروستات برداشته می شود و قسمت بیرونی باقی می ماند. پس از این روش ، ممکن است مجبور شوید تا 10 روز در بیمارستان بمانید.

• برش پروستات(TUIP)  این شبیه TURP است، اما پروستات شما برداشته نمی شود. در عوض، یک برش کوچک در پروستات شما ایجاد می شود که خروجی مثانه و پیشابراه شما را بزرگ می کند. برش به جریان آزادتر ادرار اجازه می دهد. این روش معمولات به بستری شدن نیاز ندارد مگر اینکه پزشک تشخیص دهد که بیمار باید بستری شود.

 

علائم BPH را می توان به راحتی نادیده گرفت. با این حال، درمان زود هنگام می تواند به شما در جلوگیری از عوارض بالقوه خطرناک کمک کند. در صورت مشاهده علائم BPH با پزشک خود تماس بگیرید.

 

افرادی که مدت زمان زیادی‌‌ست پروستات‌شان بزرگ شده است، ممکن است دارای علائم زیر باشند: 

• عفونت های دستگاه ادراری

• سنگ های ادراری

• آسیب کلیه

• خونریزی در مجاری ادراری

• ناتوانی ناگهانی در ادرار کردن

گاهی اوقات انسداد ادراری ناشی از BPH آنقدر شدید است که هیچ ادراری نمی تواند از مثانه خارج شود. به این حالت انسداد خروجی مثانه می گویند. این می تواند خطرناک باشد زیرا ادرار محبوس در مثانه می تواند باعث عفونت مجاری ادراری شده و به کلیه های شما آسیب برساند.

 

BPH و سرطان پروستات علائم مشترکی ندارند. سرطان پروستات تقریبا همیشه بدون علامت است و با افزایش PSA یا ندول پروستات مشخص می شود. همچنین یک بیماری جدی تر از BPH است. برای تشخیص سرطان پروستات و یا بزرگ شدن پروستات، پزشک باید برای تشخیص آزمایشاتی را انجام دهد.

 

BPH همیشه به درمان پزشکی نیاز ندارد. گاهی اوقات، پزشک از شما می‌خواهد که به طور منظم معاینه شوید تا علائم و اندازه پروستات خود را کنترل کنید.

تغییر سبک زندگی، داروها و جراحی همه گزینه های درمانی برای علائمی هستند که بر کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد. با مشورت با پزشک شما می‌توانید روند درمانی مناسب را برای رسیدن به بهبودی کامل طی کنید.

 

 

 

 

 

منبع: webmd

ترجمه: تحریریه ماهان مدیکال