تشخیص و درمان فیبروئید رحم - قسمت سوم

در مقاله پیش به بررسی روش های تشخیص و روش های درمان بدون جراحی فیبروئید رحم پرداختیم، در این قسمت برآنیم تا با ذکر انواع روش های جراحی این عارضه، این روش ها و عوارض آن ها و همچنین نتایج حاصل از هر یک را با شما در میان بگذاریم. 

با ما همراه باشید...

جراحی

هیسترکتومی. هیسترکتومی درمان قطعی برای زنان مبتلا به فیبرویید  علامت دار است که تمایلی به حفظ باروری ندارند و باعث بهبود کامل علائم و بهبود کیفیت زندگی می شود. هیسترکتومی با کم تهاجمی ترین روش ممکن، موثرترین درمان برای فیبرویید علامت دار رحمی است.

هیسترکتومی واژینال، روش ارجح است چون مزایای متعدد معنی دار از نظر آماری دارد از جمله مدت عمل کوتاه تر نسبت به هیسترکتومی لاپاراسکوپیک کامل یا هیسترکتومی واژینال با کمک لاپاراسکوپ (70 دقیقه در مقابل 151 دقیقه در مقابل 130 دقیقه به ترتیب)، بستری کوتاه تر (51 ساعت در مقابل 77 ساعت در مقابل 77 ساعت) و مدت ایلئوس فلجی کوتاه تر (19 ساعت در مقابل 28 ساعت در مقابل 26 ساعت). با این حال، هیسترکتومی واژینال بسته به اندازه رحم میوم دار، محدودیت دارد. هیسترکتومی شکمی، یک رویکرد جایگزین است ولی توازن خطرات و مزایا را باید در هر بیمار، جداگانه مد نظر داشت. جراحی لاپاراسکوپیک شکم را می توان با تکنیک Morcellation انجام داد که در آن یک تیغه چرخنده، بافت را به قطعات ریز می برد. این تکنیک به دلیل نگرانی درمورد احتمال انتشار بافت خوش خیم و بدخیم تحت بررسی دقیق است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده استفاده از Morcellation لاپاراسکوپ را به شکل محدود در زنان در سنین باروری توصیه می کند که کاندید رزکسیون کامل رحم نباشند. کالج متخصصان زنان و زایمان ایالات متحده، Morcellation را به عنوان یک گزینه درمانی توصیه می کند اما بر اهمیت اخذ رضایت آگاهانه تاکید کرده و متذکر می شود که این روش در زنان مبتلا به سرطان رحم یا مشکوک به آن استفاده شود. تقریبا 1 مورد از هر 10 زن بعد از هیسترکتومی و سالپنگواووفورکتومی دوطرفه، علائم جدید پیدا می کند.

میومکتومی، میومکتومی هیستروسکوپیک روش جراحی ارجح تر در زنان با فیبرویید زیر مخاطی است که تمایل به حفظ رحم با باروری خود دارند. این روش برای فیبروییدهای زیرمخاطی کوچکتر از 3 سانتی متر وقتی که بیشتر از 50%  تومور داخل حفره رحم است، ایده آل خواهد بود. لاپاروسکوپی با درد کمتر از 48 ساعت بعد از عمل، خطر کمتر تب بعد از عمل (0.44OR=؛ 0.77-0.26) و مدت بستری کوتاه تر (میانگین 67 ساعت کمتر؛ 55-79 ساعت) در مقایسه با میومکتومی باز همراه است. حدود 15%-33% از فیبروییدها بعد از میومکتومی عود می کنند و تقریبا 10%  زنانی که تحت این عمل قرار می گیرند، طی 5-10 سال بعد هیسترکتومی می شوند.

آمبولیزاسیون شریان رحمی. آمبولیزاسیون شریان رحمی گزینه ای برای زنانی است که تمایل به حفظ رحم یا پرهیز از جراحی به دلیل بیماری های همزمان یا ترجیح شخصی دارند. این روش، یک درمان به شیوه رادیولوژی مداخله ای است که در آن مواد مسدود کننده در یک یا هر دو شریان رحمی تزریق می شوند که باعث کاهش خونرسانی به رحم و فیبرویید می شود. در مقایسه با هیسترکتومی و میومکتومی، آمبولیزاسیون شریان رحمی با کاهش معنی دار در مدت بستری (میانگین 3روز)، کاهش زمان بازگشت به فعالیت طبیعی (میانگین 14 روز) و کاهش احتمال تزریق خون (OR=0.07؛ 0.52-0.01) همراه است. مطالعات دراز مدت، میزان عمل مجدد را 33%-20% در 18 ماه تا 5 سال گزارش کرد. ممنوعیت های این عمل عبارتند از بارداری، عفونت های فعال رحمی یا آدنکسال، حساسیت به ماده حاجب وریدی و نارسایی کلیه. شایع ترین عارضه، سندروم پس از آمبولیزاسیون است که با تب خفیف و درد و دفع واژینال فیبرویید مشخص می شود.

شواهد در رابطه با تاثیر آمبولیزاسیون شریان رحمی بر باروری بعدی ناکافی است. یک مطالعه مشاهده ای روی 26 زن درمان شده با آمبولیزاسیون شریان رحمی و 20 زن درمان شده با هیسترکتومی هیچ تفاوتی در میزان تولد زنده را نشان نداد. در یک مطالعه گذشت نگر با پیگیری 5 ساله در زنانی که تحت آمبولیزاسیون شریان رحمی برای فیبرویید قرار گرفته بودند، 27 زن (4.2%) یک (n=20) یا بیشتر (n=7) حاملگی پس از عمل را تجربه کردند. از میان این حاملگی ها، 15 مورد سقط و 19 تولد زنده اتفاق افتاد که 79% با سزارین به دلیل  عوارض، انجام شد. مطالعات بیشتری در مورد پیامدهای بارداری بعد از آمبولیزاسیون شریان رحمی لازم است تا بتوان مشاوره مناسب انجام داد.

میولیز. میولیزیک روش تهاجمی با هدف تخریب فیبروییدها از طریق سیستم ارائه انرژی متمرکز مثل گرما، لیزر یا اخیرا جراحی اولتراسوند متمرکز با هدایت تشدید مغناطیسی (MRgFUS) است. یک مطالعه روی 359 زن درمان شده با MRgFUS، بهبود نمرات پرسشنامه کیفیت زندگی مربوط به علائم فیبرویید رحم را در 3 ماه نشان داد که تا 24 ماه پایدار ماند (P<0.001). در یک مطالعه دیگر زنانی که تحت MRgFUS قرار گرفته بودند با زنانی که تحت هیسترکتومی کامل شکمی قرار گرفتند، مقایسه شدند. این گروه ها بهبود مشابهی در نمرات کیفیت زندگی در 6 ماه نشان دادند ولیMRgFUS  با عوارض کمتری (14 در مقابل 33، P<0.0001) همراه بود. در یک مطالعه با پیگیری 5 ساله بر روی 162 زن، میزان عمل مجدد 59% گزارش شد. در کل این عمل های کم تهاجمی به خوبی تحمل می شوند، هرچند خطرات آن ها شامل درد و خونریزی شدید است. لقاح خود به خود در بیماران بعد ازMRgFUS  رخ می دهد ولی مطالعات بیشتری برای بررسی اثر آن بر باروری آینده لازم است.

یافته های جدید در رابطه با این موضوع: فیبروئیدهای رحم:

در مقایسه با هیسترکتومی لاپاراسکوپیک کامل یا هیسترکتومی واژینال با کمک لاپاراسکوپی، هیسترکتومی واژینال با مدت عمل کوتاه تر، خونریزی کمتر، مدت کوتاه تر ایلئوس فلجی و مدت بستری کوتاه تر همراه است.

در سال 2014، سازمان غذا و دارو توصیه کرد که استفاده از Morcellation لاپاراسکوپیک محدود به زنان سنین باروری باشد که کاندید رزکسیون کامل رحمی نیستند. روش Morcellation نباید در زنانی که مشکوک به سرطان رحم یا مبتلا به آن هستند، استفاده شود.
حدود 33%-15% فیبروییدها بعد از میومکتومی عود می کنند و تقریبا 10% زنانی که تحت میومکتومی قرار می گیرند، در طی 5 تا 10 سال هیسترکتومی می شوند.

مجله پزشکی ماهان مدیکال

Refrence:What's Making Me Dizzy? American Family Physician February 1 , 2017; 95: 162

Novin Pezeshki Journal 15 Tir 1396 ; 648

ترجمه: دکتر گلفام مهرپرور

مقالات مرتبط:

تشخیص و درمان فیبروئید رحم - قسمت اول

تشخیص و درمان فیبروئید رحم - قسمت دوم

خشکی واژن

درمان خشکی واژن

هورمون درمانی برای بیماری های مزمن