همه چیز در مورد سنگ کیسه‌ صفرا و بیماری های صفراوی

نویسنده Mahan Medical 1400/06/25 15:30:00 0 نظر گروه : سلامت عمومی,

کیسه صفرا یک اندام کوچک گلابی شکل است که در زیر کبد قرار گرفته دارد. با هر بار غذا خوردن، مایع سبز رنگی به نام صفرا از کیسه صفرا ترشح می‌شود تا در هضم چربی ها و ویتامین ها به بدن کمک کند. صفرا از طریق لوله هایی به نام مجاری صفرا به روده کوچک متصل است. وقتی مشکلی در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی اتفاق بیفتد، ممکن است سمت راست بالای شکم درد بگیرد و یا علائم زیر ظاهر شود:

• درد در ناحیه کمر یا قفسه سینه، به ویژه هنگامی که نفس عمیق می‌کشید

• تب بالا

• باد کرده

• خارش

• خستگی

سایر علائم شایع عبارتند: از زردی پوست و چشم (معروف به یرقان) ، کاهش وزن و تغییر رنگ در ادرار یا مدفوع.

علت درد کیسه صفرا

سنگ‌های کیسه‌ صفرا دلیل اصلی درد کیسه صفرا هستند. هنگامی که صفرا به صورت توده‌های سفت جمع می‌شود، تبدیل به سنگ‌های صفراوی می‌گردند. سنگ کیسه صفرا می تواند ذرات ریز یا اندازه یک توپ گلف باشد. اگر این سنگها به اندازه کافی بزرگ شوند، می توانند مانع از خروج صفرا شوند و در نتیجه منجر به حمله سنگ کیسه صفرا شده و یک درد ناگهانی در قسمت بالای سمت راست شکم ایجاد می‌شود.

حملات کیسه‌ی صفرا اغلب پس از یک وعده‌ی غذایی چرب اتفاق می‌افتد و می‌تواند ساعت ها طول بکشد. اما اکثر افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند این را نمی دانند. این سنگهای "بی صدا" مشکلی در اندام شما ایجاد نمی کنند. آزمایشات تشخیصی مانند سونوگرافی، کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی(MRCP) ، کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی(ERCP) ، آزمایش خون، یا سایر آزمایش های تصویربرداری می تواند نشان دهد که آیا شما سنگ کیسه صفرا دارید یا نه. این سنگ‌ها را می‌توان با جراحی، دارو یا حتی امواج الکترومغناطیسی از بین برد.

سنگ‌های مجاری صفراوی: سنگ‌های که در مجاری صفراوی گیر کرده‌اند یا در آن ایجاد می شوند. این سنگ‌ها تا زمانی که مجاری صفراوی را مسدود نکنند، هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. اما زمانی که وارد مجاری شوند، ممکن است درد شدیدی در شکم ایجاد کنند که به صورت دوره‌ای تکرار شود. در این بیماری پوست و چشم‌ها ممکن است زرد شوند و شخص دارای حالت تهوع باشد. سنگ‌ها را می‌توان به وسیله‌ی آندوسکوپ از طریق دهان به سمت مجاری صفراوی خارج کرد.

کیسه صفرا سوراخ شده: این مسئله زمانی می تواند اتفاق بیفتد که سنگ کیسه صفرا در طول زمان سوراخ هایی در دیواره های اندام ایجاد کند. سوراخ شدن کیسه‌ی صفرا نادر است، اما می‌تواند کشنده باشد. درد قسمت بالای سمت راست شکم، تب بالا ، حالت تهوع و استفراغ از علائم این مشکل است و توسط جراحی درمان می‌شود.

آبسه کیسه صفرا (آمپیما): به دلیل عفونت ناشی از تجمع صفراوی از انسداد مجاری (از جمله سنگ کیسه صفرا) ایجاد می شود. عفونت ممکن است در برابر درمان با آنتی بیوتیک مقاومت کند و باید تخلیه شود. آبسه جدی می تواند منجر به پارگی کیسه صفرا شده و به عفونت اجازه می دهد تا داخل دیواره داخلی شکم (صفاقی) وارد شود.

التهاب کیسه صفرا: این بیماری که به آن کوله سیستیت نیز می‌گویند، می تواند به دلایل مختلفی از جمله تروما، بیماری، عفونت، تومورها یا سنگ کیسه صفرا رخ دهد. علائم تورم و التهاب کیسه صفرا شامل درد در شکم، از جمله ناحیه بالای شکم و همچنین درد در ناحیه پشت یا تیغه راست است.

معمولا سونوگرافی و سایر آزمایشات تصویربرداری می‌توانند سنگ کیسه صفرا را تشخیص دهند. ممکن است برای برداشتن کیسه صفرا احتیاج به جراحی باشد. اگر این مشکل در زمان لازم درمان نشود، امکان ترکیدگی کیسه‌ی صفرا وجود دارد.

کلانژیت اسکلروزان اولیه یا PSC) (: این یک بیماری کبدی است که به مجاری صفراوی آسیب می رساند. جز بیماری‌های پیشرونده است، به این معنی که با گذشت زمان بدتر می‌ شود. حدود 4 نفر از 5 نفر مبتلا به PSC نیز مبتلا به بیماری التهابی روده هستند. PSC می تواند منجر به نارسایی کبد شود. بسیاری از افراد هیچ علامتی ندارند. برخی از علائم آن عبارتند از: احساس خستگی، احساس درد در قسمت بالای سمت راست شکم و خارش پوست. این بیماری معمولا بعد از انجام آزمایش خون تشخیص داده می‌شود.

سرطان کیسه صفرا: جز بیماری‌های بسیار نادر است و تشخیص آن دشوار است. بیشتر اوقات، تا زمانی که سرطان گسترش پیدا نکند، علائمی نخواهد داشت. علائم ممکن است شامل درد شکم ، به ویژه در بالا سمت راست ، و همچنین کاهش وزن ، زردی و نفخ شکم باشد. سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا ؛ سن ، زن یا چاق بودن ؛ و خوردن غذاهای ناسالم می تواند احتمال ابتلا به سرطان در کیسه صفرا را افزایش دهد.

سرطان مجرای صفراوی: بیمار ممکن است در مراحل اولیه‌‌ی این سرطان علائم نداشته باشد. شایع ترین علامت این بیماری زردی همراه با خارش پوست و مدفوع رنگ روشن یا چرب است. اگر تومورها به اندازه کافی بزرگ باشند، ممکن است درد شکم به ویژه در زیر دنده های سمت راست هم جز علائم باشد. بهترین گزینه برای درمان، جراحی است.

تنگ شدن مجاری صفراوی: تنگ شدن مجاری صفراوی به دلیل ایجاد بافت اسکار، می تواند مانع از خروج صفرا از کبد و کیسه صفرا به داخل روده کوچک شود. این بیماری باعث صدمه به سمت راست شکم و اندام ها می‌شود. از علائم تنگ شدن مجاری صفراوی می‌توان، خارش، خستگی، کم اشتهایی، زردی ، تعریق شبانه یا تب را نام برد.

عوامل همچون سنگ مجرای صفراوی، عفونت، الکل و مواد مخدر می‌توانند باعث ایجاد زخم در کیسه صفرا شوند.

برای خرید انواع ترازو وزن کشی ، دستگاه فیزیوتراپی خانگی ، اکسیمتر و... به فروشگاه آنلاین تجهیزات و لوازم پزشکی ماهان مدیکال مراجعه نمایید.

عوارض سنگ کیسه صفرا

درد کیسه صفرا فراتر از عدم تشخیص است. برخی از عوارض جزئی تر عبارتند از:

• ناراحتی در غذا خوردن

• کاهش وزن

• ناهنجاری های الکترولیتی در بدن

• مصرف بیش از حد مسکن‌ها

• اختلال در فعالیتهای روزانه

عوارض جدی بیماری کیسه صفرا شامل موارد زیر است:

• انسداد مجاری صفراوی

• عفونت های جدی (آمپیما و گانگرن کیسه صفرا)

• به ندرت ، سرطان کیسه صفرا

چگونه می‌توان از بیماری‌های کیسه‌ی صفرا جلوگیری کرد؟

• تغییر در شیوه زندگی می‌تواند به حفظ کیسه صفرا کمک کند.

• افزایش مقدار فیبر و کاهش شکر و کربوهیدرات در رژیم غذایی. مشکلات مربوط به کیسه صفرا اغلب به دلیل کلسترول زیاد - چربی گوشت ، لبنیات و سایر منابع حیوانی است. اما از چربی های اشباع نشده خوب از غذاهایی مانند زیتون و روغن کانولا ، ماهی آزاد و دیگر ماهی های چرب و آجیل نترسید و استفاده کنید.

• به طور منظم ورزش کنید: هر روز 30 دقیقه پیاده روی سریع و یا ورزش را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود قرار دهید.

• مراقب وزن خود باشید. اگر چاق هستید، زیر نظر پزشک و مربی ورزشی، وزن خود را کاهش دهید. بالا بودن سطح کلسترول باعث بیماری‌های صفرا می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

مشکلات کیسه صفرا یا مجاری صفراوی باید هرچه زودتر مورد بررسی پزشکی قرار گیرد. در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم زیر باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کرد.

• احساس درد شدید در شکم خود برای ساعت های طولانی

• حالت تهوع و یا استفراغ

• تعریق زیاد

• لرز یا تب داشته باشید

• زردی در پوست یا چشم

• ادرار بیش از حد تیره یا اسهال

منبع: webmd.com

ترجمه: تحریریه ماهان مدیکال